ورم بدن یکی از نشانههای جدی است که میتواند به یک مشکل زمینهای و جدی ربط داشته باشد، اگر یکی عزیزانتان بیماری قلبی دارد، ممکن است متوجه شده باشید که گاهی اوقات اعضای بدن او بدون هیچ دلیل مشخصی متورم میشود. این اتفاق میتواند نگران کننده باشد، اما غیر معمول نیست. در واقع، تورم بدن یکی از شایعترین علائم نارسایی قلبی است، وضعیتی که در آن قلب نمیتواند خون کافی برای رفع نیازهای بدن پمپاژ کند.
در این مطلب از نوین طب توضیح خواهیم داد که چه چیزی باعث تورم ناگهانی بدن در بیماری قلبی میشود، چگونه میتوان از آن پیشگیری کرد و چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد.
ورم بدن چیست؟
تورم بدن، تجمع مایع در بافتهای بدن است. این اتفاق میتواند هر قسمتی از بدن را درگیر کند، اما بیشتر در پاها، مچ پا، دستها و شکم قابل مشاهده و توجه است.
تورم بدن میتواند ناشی از عوامل زیادی مانند آسیب، عفونت، التهاب، عوارض جانبی دارو، بارداری یا تغییرات هورمونی باشد.
با این حال، در افراد مبتلا به بیماری قلبی، تورم بدن اغلب نشانهای از اضافهبار مایعات است، به این معنی که مایعات بیش از حد در رگهای خونی وجود دارد و بدن نمیتواند به درستی از شر آن خلاص شود.
بیماری قلبی چگونه باعث ورم بدن میشود؟
قلب یک پمپ عضلانی است که خون را در سراسر بدن به گردش در میآورد. خون، اکسیژن و مواد مغذی را به سلولها میرساند و مواد زائد و دی اکسید کربن را دفع میکند.
فشار خون نیرویی است که خون را از طریق رگهای خونی حرکت میدهد. وقتی قلب سالم است، میتواند فشار خون را بر اساس نیاز بدن تنظیم کند.
به عنوان مثال، هنگامی که ورزش میکنید، ضربان قلب شما تندتر و سختتر میشود تا خون بیشتری به عضلات شما برسد.
با این حال، زمانی که قلب در اثر بیماری یا جراحت آسیب میبیند، نمیتواند مانند قبل کارآمد پمپاژ کند. این میتواند به چندین مشکل منجر شود که باعث تورم بدن میشوند:
1- کاهش جریان خون
زمانی که قلب نتواند خون کافی برای رفع نیازهای بدن پمپاژ کند، ممکن است برخی از اندامها و بافتها اکسیژن و مواد مغذی کافی دریافت نکنند.
این میتواند باعث اختلال در عملکرد یا آسیب دیدن آنها شود. به عنوان مثال، اگر کلیهها جریان خون کافی دریافت نکنند، نمیتوانند مایعات اضافی و مواد زائد خون را فیلتر کنند. در نتیجه مایع در رگهای خونی جمع میشود و باعث تورم میشود.
2- افزایش فشار خون
وقتی قلب نتواند خون کافی را از خود پمپاژ کند، سعی میکند با فشار دادن بیشتر، آن را جبران کند. این باعث افزایش فشار داخل حفرههای قلب و رگهای خونی میشود.
به همین دلیل، فشار خون بالا میتواند به دیواره رگهای خونی آسیب برساند و باعث شود آنها نشت کنند. این اجازه میدهد تا مایع از رگهای خونی و به بافتهای اطراف نفوذ کند و باعث تورم شود.
3- جاذبه
هنگامی که برای مدت طولانی میایستید یا مینشینید، نیروی جاذبه، خون را به قسمتهای پایین بدن شما میکشد. اگر قلب شما نتواند خون کافی را به قسمتهای بالای بدنتان برگرداند، مایعات میتوانند در پاها، مچ پاها و پاهای شما جمع شوند. به همین دلیل است که تورم بدن در این نواحی شایع تر و بدتر است.
چگونه از تورم بدن در بیماری قلبی پیشگیری کنیم؟
تورم بدن در بیماری قلبی را میتوان با رسیدگی به علت اصلی اضافهبار مایعات پیشگیری و درمان کرد. این معمولاً شامل مصرف داروهایی است که پزشک شما تجویز کرده است، مانند:
- دیورتیکها: اینها داروهایی هستند که به کلیهها کمک میکنند تا مایعات اضافی را از طریق ادرار از بدن خارج کنند. آنها میتوانند تورم بدن و فشار خون را کاهش دهند.
- مهارکنندههای ACE: دیگر داروهای ضد ورم بدن که رگهای خونی را شل میکنند و آنها را پهنتر میکنند. آنها میتوانند جریان خون را بهبود بخشند و فشار خون را کاهش دهند.
- مسدود کنندههای بتا: این داروها که ضربان قلب را کاهش میدهند و نیروی آن را کاهش میدهند. آنها میتوانند فشار خون را کاهش داده و از آسیب بیشتر به قلب شما جلوگیری کنند.
پیشگیری از تورم بدن به روش طبیعی
علاوه بر مصرف داروها، میتوانید برای پیشگیری و درمان تورم بدن در بیماریهای قلبی تغییراتی در سبک زندگی ایجاد کنید، مانند:
محدود کردن مصرف نمک
نمک (سدیم) میتواند باعث شود بدن مایعات بیشتری را حفظ کند و فشار خون شما را افزایش دهد. شما باید از افزودن نمک به غذا خودداری کنید و غذاهای فرآوری شده حاوی نمک زیاد، مانند سوپهای کنسرو شده، غذاهای یخ زده، چیپس، سسها و چاشنیها را محدود کنید.
نوشیدن آب کافی
آب به کلیههای شما کمک میکند تا مایعات اضافی و مواد زائد را از بدن دفع کنند. شما باید به اندازه کافی آب بنوشید تا ادرارتان شفاف یا زرد کم رنگ بماند. با این حال، اگر پزشک به شما توصیه کرده است مصرف مایعات خود را محدود کنید، بیش از حد آب ننوشید.
بالا بردن پاها
هنگامی که برای مدت طولانی دراز میکشید یا مینشینید، باید پاهای خود را بالاتر از سطح قلب خود قرار دهید. این کار میتواند با بهبود گردش خون و جلوگیری از تجمع مایعات در اندام تحتانی به کاهش تورم کمک کند.
پوشیدن جورابهای فشرده
این نوع جورابهایی هستند که فشار ملایمی به پاها وارد میکنند. آنها میتوانند با فشردن رگهای خونی و فشار دادن خون به سمت قلب، از تورم جلوگیری کنند.
ورزش منظم
فعالیت بدنی میتواند جریان خون را بهبود بخشد و قلب و ماهیچهها را نیز تقویت کند. شما باید حداقل 30 دقیقه ورزش متوسط را در بیشتر روزهای هفته هدف قرار دهید، مانند پیاده روی، دوچرخه سواری، شنا یا باغبانی.
با این حال، در صورت احساس درد قفسه سینه، تنگی نفس یا سرگیجه، بیش از حد به خود فشار نیاورید و دست از کار بکشید.
چه زمانی برای تورم بدن در بیماری قلبی به دنبال مراقبت پزشکی باشیم؟
در صورتی که تورم بدن در بیماری قلبی نشانه یک عارضه جدی باشد، بهتر است هرچه سریعتر به پزشک مراجعه شود تا معاینات لازم برای برطرف کردن هر نوع شک نسبت به خطرناک بودن علائم برطرف شود، با دیدن این علائم بهتر است به پزشک مراجعه شود، مانند:
- نارسایی قلبی: وضعیتی است که در آن قلب نمیتواند خون کافی برای رفع نیازهای بدن پمپ کند. میتواند علائمی مانند تنگی نفس، خستگی، سرفه، خس خس سینه، ضربان قلب سریع یا نامنظم و درد قفسه سینه را ایجاد کند.
- ادم ریوی: وضعیتی دیگر که در آن مایع در ریهها جمع میشود و تنفس را مختل میکند. این میتواند علائمی مانند دشواری در تنفس، سرفه با کف صورتی یا خونی، پوست یا لبهای مایل به آبی و اضطراب ایجاد کند.
- ترومبوز ورید عمقی (DVT): این وضعیتی است که در آن لخته خون در یک سیاهرگ عمیق، معمولاً در ساق پا، تشکیل میشود. میتواند علائمی مانند تورم، درد، حساسیت، گرما و قرمزی در ناحیه آسیب دیده ایجاد کند.
- آمبولی ریه (PE): این وضعیتی است که در آن لخته خون از ورید عمیق جدا شده و به ریهها میرود. این اتفاق میتواند جریان خون به ریهها را مسدود کند و باعث عوارض تهدید کننده زندگی شود. همچنین میتواند علائمی مانند تنگی نفس ناگهانی، درد قفسه سینه، سرفه خونی، غش، و ضربان قلب سریع یا نامنظم را ایجاد کند.
سخن آخر
تورم بدن در بیماری قلبی یک نشانه رایج است که میتواند در اثر اضافه بار مایعات به دلیل کاهش جریان خون، افزایش فشار خون یا نیروی جاذبه ایجاد شود. با مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک و ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی میتوان از آن پیشگیری یا درمان کرد. با این حال، تورم بدن همچنین میتواند نشانه یک عارضه جدی باشد که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. بنابراین، شما باید تورم بدن خود را کنترل کنید و هرگونه تغییر یا نگرانی را به پزشک خود گزارش دهید.